Nghệ sĩ Trà Giang tuổi 82 đắm mình trong hội họa - Ảnh: T.T.D.
Những bức tranh vẽ biển, núi non, làng quê, sông nước... đều là hoài niệm về thời tuổi trẻ mà
Trà Giang trong căn nhà ở TP.HCM, "xưởng vẽ" nhìn ra tán cây xanh mát và đầy cảm hứng - Ảnh: NVCC
Năm 2024, những kỷ niệm đó như sống dậy vì là năm kỷ niệm 70 năm học sinh miền Nam trên đất Bắc. Hồi đầu năm, bà cùng đoàn cựu học sinh tiêu biểu về thăm Hải Phòng, nơi có nhiều trường học sinh miền Nam. Chuyến đi rất vui và tình cảm, đưa bà về lại nơi mình từng sống và học tập thời niên thiếu trong sự đùm bọc của người dân Hải Phòng.
"Người dân Hải Phòng lúc bấy giờ khó khăn, nhưng họ đã nhường cho học sinh miền Nam những ngôi trường đẹp nhất, tốt nhất.
Trước khi tập kết ra Bắc, gia đình tôi ở miền Nam có cuộc sống gian khổ, ra ngoài đó được học hành tử tế. Nên với tôi, những ngày sống ở Hải Phòng là những ngày hạnh phúc nhất trong tuổi thơ của tôi", Trà Giang nói.
Sau đó bà lên Hà Nội học điện ảnh, sống ở đường Trần Phú rợp bóng cây gần trung tâm thành phố. Bà gặp gỡ và được làm việc với những người tiền bối, những bạn bè đồng nghiệp gắn bó như đạo diễn Huy Vinh, đạo diễn Phạm Kỳ Nam, Hải Ninh, Bạch Diệp, Phạm Văn Khoa, Trần Phương...
Bức tranh Bình minh biển của Trà Giang - Ảnh: NVCC
Đến hôm nay, dù không bao giờ dứt được tình yêu với điện ảnh, bà vẫn không thể tiếp tục được. Khi được hỏi những vai diễn đạt đến đỉnh cao của nền điện ảnh cách mạng và là biểu tượng của một thời, liệu có phải là rào cản để bà chọn vai sau này, Trà Giang nói:
"Tôi không nghĩ thế, chỉ vì mình chưa gặp được những vai thời nay mà mình yêu thích. Diễn viên phải gặp được những vai mình yêu, mình mới sống trong nhân vật, mới đọc và tìm tòi để khám phá và sáng tạo. Còn nếu mình nhận một vai mình không yêu thì khán giả họ biết đấy".
Chị Tư Hậu và chị Dịu, hai hình tượng đẹp về người phụ nữ Việt Nam - Ảnh tư liệu
Bà hoài niệm: "Đóng chị Tư Hậu, chị Dịu, đó đều là hai nhân vật sống trong những sự kiện rất đặc biệt của đất nước mình.
Chị Tư Hậu, trong nỗi đau đớn tột cùng sau khi bị cưỡng hiếp, đã định chạy ra biển tự tử nhưng tiếng khóc của con đã kéo chị lại. Chị trưởng thành dần lên và đến với cách mạng.
Còn Dịu trong Vĩ tuyến 17 ngày và đêm phải sinh con trong tù, trong sự đùm bọc của bạn tù, rồi phải đưa con sang sông gửi cho chồng rồi quay trở lại tiếp tục hoạt động cách mạng".
Khi phim chiếu, đặc biệt là cho khán giả nước ngoài, họ không thể tưởng tượng nổi. Khi nghệ sĩ Trà Giang tham dự Liên hoan phim quốc tế Moskva năm 1973 và đoạt huy chương vàng, một nữ nhà báo Mỹ rất xúc động và đã tìm đến phỏng vấn bà. Họ muốn biết người phụ nữ Việt Nam trong đời sống có giống như trên phim ảnh không.
Trả lời, nghệ sĩ Trà Giang đã vận dụng những hiểu biết của bà về đời sống, kể câu chuyện về những người mẹ cầm súng như chị Út Tịch, anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam. Cuộc phỏng vấn thông qua hai phiên dịch tiếng Nga và tiếng Anh. Sau đó bài báo được đăng trên một tạp chí phụ nữ của Mỹ.
Thương nhớ chồng và vui sống cùng con
Giáo sư Nguyễn Bích Ngọc là tình yêu lớn của cuộc đời diễn viên Trà Giang, là mối tình đầu tiên và cũng là cuối cùng của bà. Ông được mệnh danh là người thầy violin số 1 của Việt Nam và từng là phó giám đốc Nhạc viện TP.HCM. Năm 1999, ông bất ngờ qua đời vì bạo bệnh. Trong suốt 10 năm sau khi chồng ra đi, Trà Giang lên nghĩa trang thăm ông đều đặn mỗi tuần.
"Tôi vẫn nhớ ông ấy thường xuyên. Trước kia mỗi lần nhắc đến chồng, tôi hay thổn thức lắm. Bây giờ tôi tự kiềm chế. Bích Trà khuyên mẹ rằng nên nhớ về những niềm vui khi cha còn sống, nhớ ông ấy đã thương yêu và chăm lo cho hai mẹ con như thế nào", bà tâm sự.
Con gái Trà Giang, chị
Có một nghệ sĩ Trà Giang của hội họa, lên rừng xuống biển đều đã trải qua
