Để giảm ô nhiễm không khí đô thị, các chuyên gia đặt vấn đề ưu tiên phát triển giao thông công cộng, giảm xe cá nhân. Ưu tiên đặc biệt đối với xe buýt "xanh" - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Hầu hết chuyên gia có mặt tại hội thảo xác định rằng để giảm ô nhiễm không khí ở TP.HCM thì các đơn vị cấp bách triển khai đồng bộ giải pháp kiểm soát khí thải; chuyển đổi giao thông xanh; hệ thống giao thông công cộng; xây dựng chính sách phù hợp để khuyến khích người dân tham gia.
"Phủ sóng" giao thông xanh, xe buýt cần làm trước
Trước thực trạng ô nhiễm không khí đô thị, nhất là trên địa bàn TP.HCM, TS Trịnh Bảo Sơn - Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM - đưa ra một số giải pháp TP.HCM nên làm ngay trong thời gian sắp tới.
TS Trịnh Bảo Sơn - Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM - trình bày tham luận Ô nhiễm không khí và một số giải pháp giảm thiểu cho TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Ông Sơn cho rằng cần nhanh chóng
Bác sĩ CKII Lê Thị Xuân Mai - phó khoa hô hấp Bệnh viện Nhân dân 115 TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Bác sĩ Mai bày tỏ ủng hộ giao thông xanh, ưu tiên nhất phải là giao thông công cộng làn đi bộ/ xe đạp, khuyến khích xe điện… Bà khuyến cáo người dân nên tiêm chủng phòng cúm/ viêm phổi (nếu có chỉ định), dinh dưỡng đầy đủ, tránh khói thuốc; đeo khẩu trang lọc hạt đạt chuẩn khi phải ra ngoài vào ngày ô nhiễm cao.
TS Phạm Viết Thuận - viện trưởng Viện Kinh tế tài nguyên và Môi trường TP.HCM (đang cầm micro) - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Thảo luận về điều này, TS Phạm Viết Thuận nói thêm quan điểm việc hạn chế phải dựa trên mức độ ảnh hưởng đến không khí. Do đó các cơ quan chức năng chỉ nên làm từng bước, trong đó quy hoạch giao thông công cộng, metro đã có từ lâu, bây giờ tập trung thực hiện xong. Muốn giảm xe cá nhân phải có lộ trình, kế hoạch căn cứ vào tài chính của người dân.
"Muốn có hệ thống giao thông công cộng tốt, TP.HCM nên đa dạng hóa xe buýt, tư nhân hóa xe buýt để tăng chất lượng phục vụ và có những chính sách cho người đi xe buýt, tạo nên văn hóa ứng xử giao thông công cộng văn minh, lịch sự", ông Thuận chia sẻ.
Còn PGS.TS Mai Tuấn Anh - Hội Nước và Môi trường TP.HCM - đặt ra kỳ vọng một năm tới, TP.HCM chuyển giao thông cá nhân thành giao thông công cộng, xây dựng văn hóa sử dụng giao thông công cộng.
PGS.TS Mai Tuấn Anh - Hội Nước và Môi trường TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH
"Đến nay, tại Việt Nam, người dân giữ thói quen đi xe máy, xe ô tô chứ không có thói quen đi bộ. Chúng ta hãy suy nghĩ và sử dụng giao thông công cộng vì TP.HCM đang xây dựng hệ thống giao thông công cộng rất tốt", ông Tuấn Anh nói.
Góp ý kiến, PGS.TS Nguyễn Đình Thọ - phó viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và Môi trường - ủng hộ bắt đầu kiểm soát, chuyển đổi xanh từ giao thông công cộng, xe công vụ. Ông Thọ đánh giá xe máy đang tác động lớn vào ô nhiễm không khí môi trường, thế giới cũng không có thành phố nào mà cứ trung bình 1-2 người dùng 1 xe di chuyển.
PGS.TS. Nguyễn Đình Thọ, phó viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và Môi trường - Ảnh: QUANG ĐỊNH
"Theo tôi, TP.HCM đã đúng hướng khi đang tập trung phát triển giao thông công cộng và dự kiến chuyển đổi 400.000 xe xăng của shipper, tài xế công nghệ sang xe điện. Về lâu dài, việc di chuyển xe điện tiết kiệm chi phí hơn nhiều so với thói quen đi xe xăng.
Chuyển đổi 400.000 shipper cần chuẩn bị hạ tầng gì?
Câu chuyện TP.HCM dự kiến chuyển đổi 400.000 shipper đang được người dân, khách mời tham gia hội thảo rất quan tâm.
Ông Bùi Hòa An - phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Ông Bùi Hòa An - phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM - thông tin TP.HCM đã và đang thực hiện
TP.HCM tính toán chuyển đổi xe xăng sang điện cho khoảng 400.000 shipper, đi kèm là các chính sách hợp lý - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Cùng với đó, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM sắp trình đề án chuyển đổi xe của 400.000 shipper, tài xế công nghệ. Người dân cũng đặt vấn đề vì sao bắt đầu chuyển đổi từ nhóm đối tượng này, hạ tầng liệu đã đầy đủ cho quá trình thực hiện hay chưa? Trả lời, ông An cho biết đây là nhóm di chuyển nhiều ngoài đường, phát thải liên tục (có hoặc không có hại môi trường) dễ thực hiện kiểm soát.
"Đặc biệt, chính sách đi kèm phải làm sao hợp lý, đảm bảo người dân chuyển đổi xanh ít bị ảnh hưởng. Chính sách tài chính, nguồn lực nhà nước và chính sách hợp lý. Cơ chế từ nghị quyết 98 cũng đã nói rất rõ cần khuyến khích, ưu đãi, hỗ trợ công bằng.
"Người dân nào khá giả khuyến khích tự chuyển đổi, người yếu thế có chính sách cho vay, lãi suất đảm bảo mục tiêu. Nhất là không ảnh hưởng tới đời sống người nghèo, cận nghèo (có thể hỗ trợ 100%)", ông An khẳng định.
Cũng theo ông An, TP.HCM nỗ lực chuẩn bị về hạ tầng sạc, giao thông tĩnh để phục vụ mục tiêu nói trên. Quy hoạch cũ TP.HCM có 160ha giao thông tĩnh (bãi đậu xe, bãi xe chung cư...) đến nay mới thực hiện được 19%.
Để quy hoạch mới, các đơn vị đang thống kê lại để đưa ra điều chỉnh phù hợp, đặt mục tiêu phủ sạc ở nhà trọ, chung cư, siêu thị...
Kết luận hội thảo, ông Trần Xuân Toàn - phó tổng biên tập báo Tuổi Trẻ - gửi lời cảm ơn đến các đơn vị, chuyên gia đã tích cực tham gia tham luận, trao đổi các giải pháp để giảm ô nhiễm không khí đô thị trong bối cảnh cấp bách hiện nay.
Trên cơ sở những nghiên cứu đó, cơ quan quản lý nhận diện cơ bản nhóm nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí đô thị. Từ đó xây dựng chính sách, xây dựng ý thức cộng đồng trong chuyển đổi xanh giao thông, kiểm soát khí thải...
"Việc chuyển đổi xanh cần xây dựng dựa vào ý thức của cộng đồng, trong đó vai trò của truyền thông, báo chí rất quan trọng. Báo Tuổi Trẻ luôn coi đó là trách nhiệm, nhằm nâng cao ý thức của người dân trong việc sử dụng phương tiện công cộng, xây dựng nhà máy, sử dụng nhiên liệu phát triển bền vững.
Liên quan vấn đề này, báo Tuổi Trẻ sẽ tiếp tục đón nhận những ý kiến đóng góp, góp phần truyền thông cho cộng đồng, giữ môi trường thành phố xanh, sạch, đẹp", ông Toàn nhấn mạnh.
TP.HCM đề xuất lộ trình chuyển đổi xe buýt, đến 2030 sử dụng 100% điện, năng lượng xanh
