Bốn phim thuộc Làn sóng mới Hàn Quốc: Timeless Bottomless Bad Movie (Jang Sun Woo, 1997), Peppermint Candy (Lee Chang Dong, 1999), On the Occassion of Remembering the Turning Gate (Hong Sang Soo, 2002), Oldboy (Park Chan Wook, 2003)
Bà Ngô Thị Bích Hạnh - phó chủ tịch BHD, phó chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam - kể những năm 1990, khi tham dự một sự kiện điện ảnh quốc tế, gian hàng của điện ảnh Hàn Quốc rất nhỏ, ở góc khuất.
Vì không mua được phim Mỹ nên BHD "đành" phải mua một bộ phim truyền hình của Hàn Quốc.
Tuy nhiên từ đó đến nay điện ảnh Hàn liên tục khiến điện ảnh thế giới "ngả mũ" vì sự phát triển của họ. Trong đó ba thập niên từ 1980 tới những năm 2000 đã tạo đòn bẩy cho sự phát triển nhảy vọt đó.
Dẫn dắt và điều phối phiên thảo luận hội thảo về điện ảnh Hàn Quốc diễn ra trong khuôn khổ
Đạo diễn Phan Đăng Di - Ảnh: BTC
"Hang ổ của quỷ", "chẳng có gì cả"
Đạo diễn Park Kwang Su, chủ tịch Liên hoan phim Busan (BIFF), kể ông bước vào điện ảnh từ đầu những năm 1980.
"Vốn xuất thân từ hội họa và mới tiếp cận điện ảnh nên tôi không biết quá nhiều điều. Chỉ là nhiều người khi đó nói điện ảnh Hàn Quốc là một nơi rất tệ hại, như 'hang ổ của quỷ'. Không ai muốn bước chân vào đó cả, ít nhất là những người quanh tôi", ông nhớ lại.
Từ trên xuống, trái qua: ông Kim Dong Ho, ông Park Kwang Su và bà Park Hee Seong - Ảnh: BTC
Sự vận động của những người yêu điện ảnh trong sáng
Qua lời kể của ông Park Kwang Su có thể thấy đã có một quá trình "vận động" âm thầm mà mạnh mẽ từ chính những người trẻ tuổi, mê điện ảnh trong sáng và thuần khiết giai đoạn đó.
Phim Chilsu and Mansu (1988) của đạo diễn Park Kwang Su
Họ lập các câu lạc bộ điện ảnh ở các trường đại học để đưa điện ảnh đến gần với công chúng.
"Đến khoảng năm 1988, hầu như các trường đại học trên cả nước đều có câu lạc bộ điện ảnh", ông kể.
Ông Park nói thêm năm 1986, Luật Điện ảnh được sửa đổi. Trước đây chỉ có 20 công ty điện ảnh được cấp phép sản xuất phim, giờ được mở rộng cho tất cả mọi người.
Điều đó dẫn đến sự gia tăng số lượng của các công ty sản xuất.
Đi cùng là sự "thay máu" nhân sự trong ngành điện ảnh. Chỉ một vài đạo diễn như Im Kwon Taek hay Lee Jang Ho vẫn tiếp tục làm việc; còn lại những nhân lực cũ hầu như không được các công ty điện ảnh mới sử dụng.
Ông
Tình yêu chỉ có ý nghĩa khi bạn có thể bán nó trong The Age of Success (1988), một trong những tác phẩm quan trọng của điện ảnh Hàn Quốc - Ảnh: kobis.or.kr.
Chính sách "cánh tay nối dài"
Đạo diễn Phan Đăng Di cho rằng sự vận động của Chính phủ Hàn Quốc cũng là yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển của điện ảnh Hàn.
Trong đó nổi lên vai trò của Hội đồng điện ảnh Hàn Quốc (KOFIC) trực thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Điện ảnh Hàn Quốc, trước đó là Tổng công ty Điện ảnh Hàn Quốc tồn tại từ năm 1974.
Năm 1999, tổ chức này trải qua một sự thay đổi lớn khi được tái cơ cấu với chín thành viên, chủ yếu gồm những người làm trong ngành điện ảnh và các chuyên gia.
Cách thức hoạt động là đối thoại nhiều với những người làm phim trong khu vực dân sự, lắng nghe ý kiến và đưa ra những quyết sách quan trọng.
TS Park Hee Seong - Phòng chính sách, Nghiên cứu và Phát triển, KOFIC - nói "đây là một bước chuyển lớn, từ hệ thống do chính phủ chủ đạo sang hệ thống do khu vực dân sự dẫn dắt.
KOFIC thực hiện sách ảnh The Actor is Present, tôn vinh 200 diễn viên tiêu biểu của điện ảnh Hàn Quốc
Bà Park nói thêm lúc đó Tổng thống Kim Dae Jung đã áp dụng "chính sách cánh tay nối dài" đối với điện ảnh, tức là hỗ trợ nhưng không can thiệp. Thời gian đó KOFIC cũng tiến hành hai mô hình nhằm huy động vốn đáng chú ý.
Một là quỹ đầu tư chuyên biệt cho điện ảnh thông qua hoạt động gây quỹ. Việc đó không hề dễ dàng nên KOFIC đã đóng vai trò cung cấp "vốn mồi" (seed money) kéo theo sự góp sức của các quỹ dân sự khác, tạo thành một nguồn vốn lớn hơn. Từ đó quỹ này được sử dụng để đầu tư vào các dự án phim.
Các phim Memories of Murder, The Host hay Mother… đều nhận được một phần lớn tài trợ từ quỹ này.
Phim Mother (2009)
Thứ hai là hệ thống mạng lưới thông tin các rạp toàn quốc do KOFIC vận hành. Hệ thống này thu thập doanh thu phòng vé gần như theo thời gian thực, bao phủ gần 100% các rạp chiếu.
Nhờ đó những nhà đầu tư có thể nhanh chóng biết được lợi nhuận tiềm năng từ khoản đầu tư vào một bộ phim cụ thể. Điều này đã thu hút một lượng lớn vốn đầu tư đổ vào ngành điện ảnh.
Ngoài ra, KOFIC còn hỗ trợ những hoạt động mà khu vực tư nhân khó thực hiện như Học viện Điện ảnh hay hỗ trợ các liên hoan phim của Hàn Quốc ra nước ngoài.
Cuối tháng 6, nhật báo Mỹ The New York Times công bố top 100 phim hay nhất thế kỷ 21 do 500 đạo diễn, diễn viên, người có ảnh hưởng trong ngành điện ảnh ở Hollywood và trên toàn thế giới bình chọn.
Theo The New York Times, Parasite là phim hay nhất thế kỷ 21
Dẫn đầu danh sách này là kiệt tác Parasite (Ký sinh trùng) của đạo diễn Bong Joon Ho, phim "ẵm" cả hai giải Cành cọ vàng ở Liên hoan phim Cannes năm 2019 và Phim hay nhất tại Oscar năm 2020 cùng nhiều giải thưởng lớn khác khắp thế giới.
Trong bài bình luận sau đó về danh sách phim hay nhất thế kỷ, báo The New York Times của Mỹ nhận định Parasite đại diện cho một thời đại với rất nhiều thay đổi ở cả Hollywood lẫn trên toàn thế giới.
Ai đến Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng cũng muốn trở lại
