Nguy cơ từ thực phẩm "độc, lạ"
Những ngày cuối năm thường gắn liền với các buổi tiệc tất niên, liên hoan tổng kết, nơi mọi người tụ họp để nhìn lại một năm đã qua. Tuy nhiên, bên cạnh niềm vui và sự gắn kết, cũng có một số nguy cơ về sức khỏe.
Một trong những vấn đề thường gặp nhưng lại dễ bị coi nhẹ là bệnh mày đay (mề đay, ma tịt…) do dị ứng thực phẩm, thuốc..
Chị Nguyễn Thuận (Hà Nội) đang làm việc tại một công ty truyền thông cho biết, hiện đang là thời điểm cuối năm tiệc tùng liên miên.
"Công ty tôi tổ chức tất niên cuối năm và nhóm bạn tôi cũng tổ chức ăn uống, thậm chí nhiều người cũng hay chọn các thực phẩm độc, lạ mà ngày thường ít ăn", chị Thuận nói.
Trong khi đó, chị Phạm Dung chia sẻ vì là thời điểm cuối năm và cũng chuẩn bị đón năm mới nên chị và gia đình tổ chức ăn uống, có mua một số món ngày thường ít ăn như nhộng tằm về để ăn liên hoan.
"Tôi thì không sao nhưng mẹ chồng tôi ăn vào thì lại kêu đau bụng, nổi mẩn đỏ. Gia đình tôi cho đi kiểm tra thì là bị dị ứng do nhộng tằm", chị Dung cho hay.
Gia tăng bệnh nhân dị ứng thực phẩm dịp sát Tết (Ảnh: BSCC).
Trao đổi với Người Đưa Tin, Ths.BSCKII Nguyễn Tiến Thành- thành viên Hội Da liễu Việt Nam thông tin, cứ vào dịp cận Tết, số ca mày đay đến thăm khám tăng cao đáng kể, thậm chí có những trường hợp cầu cứu bác sĩ sát giao thừa.
Theo BS Thành, nổi mày đay dịp cuối năm phần lớn xuất phát từ việc sử dụng thực phẩm không kiểm soát trong các bữa tiệc tất niên. Ngoài các món ăn quen thuộc, nhiều món ăn "độc, lạ" cũng thường được dọn mời khách trong dịp lễ quan trọng này kéo theo nguy cơ dị ứng.
Theo BS. Tiến Thành một số loại thực phẩm tiềm ẩn nguy cơ cao gây dị ứng gồm: Đồ rừng: Thịt nhím, kỳ đà, lợn rừng, hoặc rau rừng. Hải sản: Tôm, cua, ghẹ…
Côn trùng: Châu chấu, nhộng tằm, bọ cạp, ve sầu – những loại thực phẩm chứa protein lạ, dễ kích hoạt phản ứng dị ứng ở người không quen ăn.
Rượu ngâm: Các loại rượu ngâm thảo dược, động vật như rắn, bọ cạp hoặc các loại rễ cây không rõ nguồn gốc.
Một số loại thuốc: Kháng sinh, thuốc hạ sốt…
“Đây đều là những thực phẩm dễ kích thích phản ứng dị ứng, nhất là với người có cơ địa nhạy cảm hoặc chưa từng tiếp xúc trước đó", BS.Thành cho hay.
Ngoài ra, rượu bia cũng đóng vai trò tăng nặng các phản ứng dị ứng. Rượu làm giãn mạch máu, kích thích kích thích tế bào Mast giải phóng histamine, dễ dẫn đến mày đay khi kết hợp với các thực phẩm dễ gây dị ứng…
Chuyên gia cảnh báo
Theo chuyên gia da liễu, mày đay có thương tổn da là những sẩn phù được bao quanh bởi quầng đỏ, rất ngứa.
Các sẩn có thể tồn tại từ 30 phút tới 36 giờ, có kích thước từ 1 mm tới vài cm (mày đay khổng lồ), ấn kính mất màu.
Đặc trưng của mày đay là các mạch máu bị giãn và tăng tính thấm ở trung bì nông và liên quan tới mạng lưới mao mạch ở vị trí đó.
"Dù mày đay thường được coi là bệnh nhẹ, nhưng trong nhiều trường hợp, nó có thể tiến triển thành sốc phản vệ – một tình trạng nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời", BS.Thành nhấn mạnh.
Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân.
Các triệu chứng nghiêm trọng hơn của mày đay bao gồm: Phù mạch tại môi, mắt, lưỡi hoặc cổ họng, gây khó thở. Đau bụng dữ dội, tiêu chảy hoặc nôn ói. Hạ huyết áp, chóng mặt, ngất xỉu…dấu hiệu của sốc phản vệ.
“Những ngày cận Tết, chúng tôi tiếp nhận rất nhiều ca bệnh với các mức độ khác nhau, từ nhẹ như nổi mẩn ngứa toàn thân, đến nặng như khó thở, phù mạch. Thậm chí, có những trường hợp gọi điện cầu cứu vào đêm 30 Tết vì tình trạng dị ứng trở nên nghiêm trọng”, BS.Thành chia sẻ.
Để hạn chế nguy cơ dị ứng thực phẩm trong những ngày cuối năm, vị chuyên gia da liễu đưa ra một số khuyến cáo quan trọng:
Đầu tiên là cẩn trọng với thực phẩm lạ, hạn chế thử các món ăn “độc, lạ” hoặc các loại đặc sản không quen thuộc như đồ rừng, côn trùng, rượu ngâm. Nếu có tiền sử dị ứng, hãy tuyệt đối tránh xa các loại thực phẩm từng gây phản ứng trước đó.
Bên cạnh đó, kiểm soát lượng thực phẩm tiêu thụ, duy trì chế độ ăn uống cân bằng, tránh ăn quá nhiều các món giàu đạm, dầu mỡ, hoặc gia vị nặng trong một bữa tiệc. Việc kết hợp nhiều loại thực phẩm dễ gây dị ứng trong một bữa ăn cũng làm tăng nguy cơ nổi mày đay.
Ngoài ra, cần lưu ý nhận biết sớm dấu hiệu mày đay, khi xuất hiện các dấu hiệu như nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy, nóng rát, cần dừng ngay các thực phẩm nghi ngờ gây dị ứng. Nếu có triệu chứng nặng hơn như khó thở, phù mạch, hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.
Đặc biệt, mang theo thuốc dự phòng, người có cơ địa dị ứng nên chuẩn bị sẵn thuốc kháng histamin và thuốc chống dị ứng do bác sĩ chỉ định.
Đây là cách xử lý ban đầu hiệu quả để kiểm soát các triệu chứng nhẹ, đặc biệt trong trường hợp không thể đến bệnh viện ngay.
