Nghị định số 151/2025/NĐ-CP về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp, phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực đất đai chính thúc có hiệu lực từ 1/7/2025 với nhiều điểm mới.
UBND cấp xã và Chủ tịch UBND cấp xã được thực hiện hàng loạt thẩm quyền trước đây thuộc về cấp huyện. Cụ thể:
- Quyết định thu hồi đất;
- Phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;
- Cưỡng chế thu hồi đất, kiểm đếm bắt buộc, cưỡng chế kiểm đếm;
- Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân;
- Quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất cho cá nhân, cộng đồng dân cư;
- Phê duyệt phương án góp quyền sử dụng đất để phát triển khu dân cư nông thôn.
Chủ tịch UBND cấp xã được quyết định thành lập Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể cấp xã.
- Cơ quan chuyên môn về đất đai cấp xã có nhiệm vụ giúp Chủ tịch xã xác định giá đất cụ thể.
- Chủ tịch xã còn tham gia Hội đồng thẩm định bảng giá đất cấp tỉnh.
UBND và Chủ tịch UBND cấp xã được phê duyệt phương án góp đất, cho thuê đất, giao đất cho các dự án có quy mô nhỏ do doanh nghiệp thực hiện.
- Được chấp thuận phương án sử dụng đất kết hợp, đất nông nghiệp, bồi thường - hỗ trợ - tái định cư,...
Như vậy, thay vì làm việc với cấp huyện hoặc tỉnh như trước thì, nhiều dự án đầu tư quy mô nhỏ hoặc có phạm vi tại một xã nay có thể xử lý ngay tại cấp xã.
Nếu doanh nghiệp được miễn toàn bộ tiền thuê đất trong cả thời hạn thuê (theo quy định về tài chính đất đai), thì UBND cấp xã có thẩm quyền giải quyết việc:
- Giao đất;
- Cho thuê đất;
- Cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.
Trước 1/7/2025, việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất cho tổ chức, cá nhân dù được miễn tiền thuê đất hay không, vẫn thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện hoặc UBND cấp tỉnh tùy theo quy mô và đối tượng.
UBND cấp tỉnh được quyền quyết định giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, nếu thuộc một trong các trường hợp:
- Dự án sử dụng đất vào mục đích công cộng có yếu tố kinh doanh;
- Dự án đã được Quốc hội/Thủ tướng chấp thuận chủ trương đầu tư;
- Dự án thuê đất từ quỹ đất do cơ quan Nhà nước đang quản lý;
- Trường hợp không thuộc Điều 125 và 126 Luật Đất đai.
Cơ quan quản lý đất đai cấp xã được phép ký xác nhận mảnh trích đo bản đồ địa chính trong trường hợp:
- Phục vụ việc đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ);
-Thuộc thẩm quyền của UBND cấp xã;
- Sau khi đã có xác nhận của người sử dụng đất và đơn vị đo đạc.
Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh được thực hiện các thẩm quyền thay mặt UBND tỉnh, gồm:
- Giao đất, cho thuê đất;
- Chuyển mục đích sử dụng đất đối với tổ chức, cá nhân;
- Xác định hình thức sử dụng đất phù hợp với dự án.
Cụ thể, UBND cấp xã khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không cần yêu cầu người dân nộp xác nhận về:
- Tình trạng không tranh chấp;
- Phù hợp quy hoạch;
- Tính ổn định trong sử dụng đất.
Các thủ tục mà cá nhân được thực hiện ngay tại UBND cấp xã gồm:
- Đăng ký cấp sổ đỏ (điểm h điểm i khoản 1 Điều 5);
- Chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp, đất ở (điểm m khoản 1 Điều 5, điểm a, điểm d khoản 3 Điều 10);
- Góp quyền sử dụng đất làm dự án chỉnh trang, khu dân cư (điểm n khoản 1 Điều 5).
Cơ quan xử lý thủ tục đất đai không được yêu cầu người dân thực hiện lại các bước chỉnh lý hồ sơ liên quan đến thay đổi địa giới, tổ chức lại chính quyền địa phương 2 cấp (như sáp nhập xã, huyện…).
Việc chỉnh lý sẽ được thực hiện:
- Tự động khi người dân nộp hồ sơ hành chính;
- Hoặc khi có nhu cầu thực hiện thủ tục liên quan đến thửa đất.
Các hợp đồng thuê đất đã được ký trước ngày 1/7/2025, có hiệu lực thi hành thì được tiếp tục có hiệu lực cho đến khi hết thời hạn ghi trong hợp đồng không phân biệt hợp đồng do UBND cấp tỉnh hay cấp huyện ký trước đây cũng như không bắt buộc phải ký lại hợp đồng mới theo mô hình tổ chức chính quyền hai cấp.
