Trung Quốc dùng máy khoan khổng lồ để 'bẻ dòng' sông Dương Tử!

Ẩn sâu bên dưới những dãy núi gồ ghề ở miền trung Trung Quốc, một máy khoan đường hầm khổng lồ mang tên Jianghan Ping’an Tunnel Boring Machine (Máy khoan hầm toàn tiết diện - TBM) đang miệt mài khoan xuyên qua lớp đá cứng.
Trung Quốc dùng máy khoan khổng lồ để 'bẻ dòng' sông Dương Tử!- Ảnh 1.

Đây là một phần trong nỗ lực hiện thực hóa dự án chuyển nước tham vọng nhất từ trước đến nay, không chỉ của Trung Quốc mà còn trên toàn cầu: Dự án Chuyển hướng nước từ sông Dương Tử sang Hán Giang.

Trung Quốc dùng máy khoan khổng lồ để 'bẻ dòng' sông Dương Tử!- Ảnh 2.

Máy khoan hầm toàn tiết diện (Tunnel Boring Machine - TBM) là một loại máy móc công nghiệp khổng lồ, được thiết kế đặc biệt để đào các đường hầm có tiết diện tròn hoàn chỉnh. TBM hoạt động bằng cách cắt xuyên qua các lớp đất đá, tạo ra một đường hầm có kích thước và hình dạng đã được xác định trước.

Máy TBM Jianghan Ping’an không chỉ là một công cụ khoan hầm mà còn là một kỳ quan kỹ thuật. Dù không giữ kỷ lục thế giới về kích thước hoặc tốc độ khoan, nó lại nổi bật nhờ thiết kế hiệu quả và khả năng thích ứng vượt trội. Với chiều dài 590 feet (180 mét) và trọng lượng khổng lồ 7,8 triệu pound (3,54 triệu kg), đây là máy TBM đá cứng kép lớn nhất từng được chế tạo tại Trung Quốc.

Đặc điểm "khiên kép" của TBM cho phép nó thực hiện hai nhiệm vụ cùng lúc: vừa khoan vừa lắp đặt các đoạn đường hầm. Điều này giúp giảm đáng kể thời gian thi công dù tốc độ khoan chỉ đạt khoảng 853 feet (260 mét) mỗi tháng. Trong các điều kiện đá cứng, đây vẫn là một tốc độ khả quan, đặc biệt khi so với khả năng hoàn thiện đường hầm của TBM mà không cần dừng lại trừ trường hợp khẩn cấp.

Trung Quốc dùng máy khoan khổng lồ để 'bẻ dòng' sông Dương Tử!- Ảnh 3.

TBM có thể đào hầm với tốc độ nhanh hơn nhiều so với các phương pháp đào hầm truyền thống.

Máy TBM này đang đảm nhiệm một đoạn dài 10,3 dặm (16,6 km) trong tổng chiều dài 121 dặm (194,7 km) của đường hầm thuộc Dự án Chuyển hướng nước Dương Tử sang Hán Giang. Đây là một phần của Sáng kiến Chuyển hướng nước từ Nam sang Bắc, nhằm dẫn nước từ con sông dài nhất Trung Quốc – sông Dương Tử – tới các khu vực khô cằn ở phía bắc.

Dự án bao gồm ba tuyến chuyển nước: đông, trung và tây. Tuyến trung tâm, nơi Jianghan Ping’an đang hoạt động, được thiết kế để dẫn nước từ khu vực Tam Hiệp của sông Dương Tử về phía bắc, cung cấp nguồn nước thiết yếu cho các thành phố lớn và khu vực nông nghiệp vốn đang chịu cảnh hạn hán triền miên.

Sông Dương Tử, dài hơn 6.300 km, là con sông dài thứ ba trên thế giới và đứng thứ sáu về lưu lượng nước. Với lượng nước gần gấp đôi so với sông Mississippi của Mỹ, con sông này đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước cho Trung Quốc. Tuy nhiên, việc điều chỉnh dòng chảy của sông đòi hỏi một sự cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích kinh tế và tác động môi trường, vốn luôn là một thách thức đối với các nhà hoạch định chính sách.

Trung Quốc dùng máy khoan khổng lồ để 'bẻ dòng' sông Dương Tử!- Ảnh 4.

Đường hầm được đào bằng TBM thường có chất lượng cao, hình dạng chính xác và bề mặt nhẵn. So với các phương pháp đào hầm truyền thống, TBM gây ít tiếng ồn và ít bụi hơn.

Miền bắc Trung Quốc từ lâu đã đối mặt với tình trạng khan hiếm nước nghiêm trọng. Khu vực này là nơi tập trung nhiều thành phố lớn và các khu vực nông nghiệp trọng yếu, nhưng nguồn nước tự nhiên không đáp ứng đủ nhu cầu. Dự án chuyển nước được kỳ vọng sẽ là giải pháp bền vững cho bài toán này, đồng thời góp phần giảm bớt áp lực lên nguồn tài nguyên nước tại đây.

Các chuyên gia và quan chức Trung Quốc đã thực hiện nhiều nghiên cứu để đảm bảo rằng việc chuyển hướng nước không gây ra những tác động tiêu cực lớn đến môi trường và hệ sinh thái. Đây là một phần trong nỗ lực cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường của quốc gia này.

Trung Quốc dùng máy khoan khổng lồ để 'bẻ dòng' sông Dương Tử!- Ảnh 5.

Máy khoan hầm toàn tiết diện (TBM) là một công cụ không thể thiếu trong ngành xây dựng hiện đại. Với những ưu điểm vượt trội của mình, TBM đã góp phần vào việc xây dựng nhiều công trình giao thông và hạ tầng quan trọng trên thế giới.

Cục Đường sắt Trung Quốc, đơn vị giám sát dự án, đặt mục tiêu hoàn thành tuyến đường hầm vào năm 2030. Khi hoàn thành, hệ thống này sẽ trở thành công trình chuyển nước lớn nhất thế giới, không chỉ cung cấp nguồn nước ổn định cho hàng triệu người mà còn thể hiện năng lực kỹ thuật đỉnh cao của Trung Quốc trong lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng.

Dự án này không chỉ mang ý nghĩa về mặt kinh tế mà còn là biểu tượng của sự đổi mới và khả năng chinh phục những thách thức lớn của Trung Quốc. Với sự hỗ trợ của những cỗ máy như TBM Jianghan Ping’an , giấc mơ chuyển nước từ Nam sang Bắc đang ngày càng tiến gần hơn đến hiện thực.

Một chiếc TBM điển hình bao gồm các bộ phận chính sau:

Đầu cắt: Đây là bộ phận quan trọng nhất của TBM, chịu trách nhiệm cắt xuyên qua đất đá. Đầu cắt được trang bị các lưỡi cắt cứng và sắc bén, có thể xoay và nghiền nhỏ đất đá thành các mảnh nhỏ. Khiên chắn: Khiên chắn là một lớp vỏ bảo vệ các bộ phận bên trong TBM, đồng thời cũng tạo ra áp lực để giữ cho đất không sạt lở. Hệ thống vận chuyển: Hệ thống này có nhiệm vụ vận chuyển đất đá đã được cắt ra khỏi đường hầm. Hệ thống điều khiển: Hệ thống điều khiển trung tâm giúp điều khiển toàn bộ hoạt động của TBM, từ việc cắt đất đá đến việc vận chuyển đất đá.