Bên trong một trường quay được đầu tư chuyên nghiệp, giúp nhiều nhãn hàng đẩy doanh thu qua livestream - Ảnh: BÔNG MAI
Song song với việc nắm bắt xu hướng để tăng doanh thu trên kênh online, nhiều tiểu thương cũng không khỏi thấp thỏm trước tình trạng "bom" đơn, tráo hàng sau các dịp cao điểm bởi đó đang là lỗ hỗng trong kinh doanh online.
Bao trọn gói
Giữa lúc thị trường bán hàng qua
Tiểu thương học cách vận hành phiên livestream bài bản - Ảnh: BÔNG MAI
Nơm nớp lo khách mua về xài đã đời rồi trả hàng
Giai đoạn cao điểm mua sắm trong mùa lễ hội giúp nhiều tiểu thương ghi nhận lượng đơn hàng lớn, nhưng không phải tất cả đều chuyển hóa thành doanh thu và lợi nhuận thực tế.
Hơn sáu năm bán hàng online trên các sàn thương mại điện tử, chị Trần Bích Trâm (TP.HCM) đúc kết: "Cứ sau mỗi đợt Noel, Tết dương lịch hay Tết âm lịch, số lượng khách đòi trả hàng lại tăng khủng khiếp".
Theo chị, với chính sách hiện nay, không ít tiểu thương cảm thấy mình bị "bắt nạt". "Có khách mua cái quần chưa tới 300.000 đồng, sau đó đòi trả với lý do không ưng nữa, sàn chấp nhận ngay. Hàng hoàn về cho shop, mình bị trừ 40.000 đồng cho đơn đó, đau điếng", chị nói.
Đáng chú ý, người bán còn đối mặt với tình trạng tráo hàng, có xu hướng tăng sau các dịp lễ lớn. Chị Hải Vy, một người bán online, kể về trải nghiệm khó quên: "Tết năm ngoái, có khách đặt gần chục đơn gồm dầu gội, kem dưỡng da, xịt mọc tóc, bột tắm thảo mộc...
Sau khi nhận đồ thật, người này gửi yêu cầu trả hàng, nhưng khi mình mở ra thì toàn bộ đều là hàng dỏm, giá trị thấp".
Có khách hàng còn xé tem để che thông tin cá nhân, nhưng không biết rằng người bán vẫn có thể kiểm tra được. Ngoài trường hợp điển hình này, chị Hải Vy cho biết còn gặp nhiều ca tráo hàng, trả về những món đồ hỡi ơi như giẻ lau, quần áo rách...
Hãng PwC Vietnam nhận định bức tranh tiêu dùng năm nay khá tích cực, khi tổng mức bán lẻ duy trì đà tăng và lạm phát ở mức vừa phải. Triển vọng giai đoạn 2025 - 2026 gắn với kỳ vọng thu nhập khả dụng cải thiện.
Theo đó, chi tiêu cận Tết 2026 không còn mang tính "bung lụa" vô điều kiện, mà tập trung vào những khoản được xem là đáng tiền như quà biếu, nâng cấp thiết bị sử dụng lâu dài, mua hàng chính hãng... qua đó giúp người tiêu dùng giảm cảm nhận rủi ro, với tâm lý mua một lần cho yên tâm.
Khách dễ "quay xe" nếu thấy không minh bạch
Cận Tết 2026, hành vi mua sắm trực tuyến cho thấy sự dịch chuyển rõ rệt, khi nội dung quảng cáo ngày càng đóng vai trò quyết định đơn hàng.
Theo NielsenIQ, tăng trưởng thương mại điện tử mùa Tết năm nay chủ yếu đến từ các chương trình khuyến mãi. Tuy nhiên, bước sang chu kỳ 2026, social commerce (mô hình thương mại điện tử gắn với mạng xã hội) thông qua livestream, video ngắn và KOL/KOC... được dự báo tăng trưởng nhanh.
Điển hình trên sàn TikTok Shop, phần lớn doanh số đến từ hành vi "mua theo nội dung" do người bán quảng bá, dần hình thành thói quen tiêu dùng mới.
Tâm lý vì vậy cũng thay đổi. Người tiêu dùng cận Tết 2026 dễ bị thuyết phục bởi các bằng chứng trực quan như video đánh giá (review), livestream trải nghiệm nhanh..., nhưng cũng sẵn sàng "quay xe" nếu nhận thấy dấu hiệu thiếu minh bạch.
Điều này khiến nhu cầu mua sắm có xu hướng bùng theo trào lưu nội dung, thay vì chỉ chờ các đợt sale cố định.
Khách Việt tạo áp lực phải khuyến mãi rất mạnh
Theo bà Nguyễn Thị Ánh Hồng, Giám đốc thương mại điện tử hệ thống bán lẻ 24hStore, người tiêu dùng hiện nay không muốn mất thời gian đi nhiều nơi, không muốn chen chúc, nên chuyển sang mua online để chốt nhanh và nhận hàng nhanh.
Cận Tết cũng là lúc nhu cầu quà tặng tăng đồng loạt. Các món quà biếu gia đình, đồng nghiệp, đối tác thường được mua dồn trong khoảng 2-4 tuần trước Tết. Khi nhu cầu quà tặng tăng, các nhóm hàng mang tinh thần Tết trên sàn thương mại điện tử cũng tăng theo, đặc biệt là công nghệ và phụ kiện, do vừa thực dụng vừa dễ thể hiện thành ý.
Bên cạnh đó, đây còn là mùa "săn khuyến mãi" lớn nhất trong năm. Khách hàng có thói quen canh phiếu ưu đãi (voucher), mã miễn phí vận chuyển, các chương trình ưu đãi chớp nhoáng (flash sale) theo ngày.
Việc săn ưu đãi không làm nhu cầu giảm mà còn khiến sức mua tăng, khi người tiêu dùng có xu hướng mua thêm để đủ giỏ hoặc chia đơn theo nhiều ngày nhằm tối ưu khuyến mãi.
Về sức mua, đại diện sàn Shopee cho biết nhu cầu mua sắm dịp cuối năm và Tết tiếp tục tăng cao, trong đó xu hướng ưu tiên hàng chính hãng ngày càng rõ nét.
Hàng triệu người tiêu dùng tận dụng các đợt "siêu ưu đãi" (mega sale) để mua sắm, nổi bật như chiến dịch gần nhất (12-12) ghi nhận mức tăng trưởng mạnh ở nhiều ngành, từ trang phục truyền thống, set quà tặng đến xe máy...
Đón cao điểm mua sắm cuối năm và Tết Nguyên đán, đại diện Lazada cho biết sàn triển khai chương trình "Siêu Sale Tết 2026" từ ngày 15-1 đến 10-2-2026, với chuỗi ưu đãi kéo dài nhằm đáp ứng nhu cầu mua sắm sớm, tiện lợi và tiết kiệm.
Riêng giai đoạn 15 đến 17-1, sàn tung phiếu ưu đãi Hồng Phát lên đến 8 triệu đồng, cùng nhiều chương trình giảm giá đến 88% và miễn phí vận chuyển, nhằm hưởng ứng "Chương trình Khuyến mại tập trung quốc gia 2025".
Bán hàng qua livestream: Chốt đơn từ bó rau vài ngàn đến siêu xe tiền tỉ
