Đài bia tưởng niệm nạn nhân thiệt mạng vì bão Linda ở Khánh Hội, Cà Mau - Ảnh: QUỐC VIỆT
28 năm đã qua, 28 mùa bão biển và 28 ngày giỗ chung nhưng những người vợ mất chồng, người con mất cha, người già mất bờ vai nương tựa vẫn rưng rưng nước mắt, không thể quên ký ức đau thương.
"Bến không chồng" bên đài tưởng niệm
Gió từ biển vẫn quăng quật vào bờ. Mây đen vần vũ đổ xuống những trận mưa tối trời. Tôi ngồi bên đài bia tưởng niệm ngư dân thiệt mạng vì bão Linda (xã Khánh Hội, huyện U Minh cũ, nay là xã Khánh Lâm, tỉnh 
Hình ảnh đau thương ở bờ biển Cà Mau sau cơn bão Linda 1997 - Ảnh: tư liệu báo Đất Mũi
Mọi chuyện đã quá muộn rồi!
Nhiều mùa mưa bão đã trôi qua, nhắc lại nỗi đau thương do cơn bão Linda gây ra, nhiều cựu lãnh đạo và giới khoa học đều cho rằng nó như "định mệnh" với người dân khu vực. Phải hơn 100 năm, vùng biển, đất và người cuối nước mới hứng chịu một trận bão kinh hoàng như thế. Không một ai có ý thức và kinh nghiệm chống bão, kể cả các cụ già cao niên nhất.
Trong khi đó, thời điểm năm 1997 nhiều người dân dưới đây còn nghèo, tàu cá nhỏ bé, thiếu máy liên lạc. Nhà cửa thì đa phần cây lá hay mái tôn tạm bợ được vá víu vào nhau bằng những cọng kẽm, cọng lạt dừa sơ sài... Mọi yếu tố như "định mệnh" cho hậu quả bão càng thêm nặng nề.
Đặc biệt, sự "cuồng nộ của ông trời" trong cơn bão Linda này cũng khác thường. Nó diễn biến nhanh đến mức nhiều ngư dân tranh thủ dong tàu ra kiếm ít cá mú lúc biển động rồi chạy về nhưng họ trở tay không kịp.
Theo tài liệu Trung tâm Cảnh báo bão liên hợp (JTWC) Mỹ và Tổng cục Khí tượng thủy văn, cuối ngày 31-10-1997 vùng áp thấp xuất hiện khu vực nam Biển Đông mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới, cách quần đảo Trường Sa khoảng 350km về phía đông đông nam và diễn tiến theo hướng tây. Rồi chỉ ít giờ sau, vào trưa 1-11-1997, áp thấp nhiệt đới này đã mạnh lên thành bão số 5 có tên Linda và tiếp tục mạnh thêm.
Trưa 2-11 bão càn quét qua Côn Đảo với cấp 10-11, gió giật trên 12, đến đêm cùng ngày đã ập xuống vùng biển và duyên hải Bạc Liêu - Cà Mau. Lúc này bão Linda mạnh còn khoảng cấp 10, giật trên cấp 11, nhẹ hơn một số trận bão gần đây ở miền Trung và miền Bắc nhưng vẫn đủ sức phá tan hoang tàu bè, nhà cửa sơ sài của người dân khu vực năm 1997.
Tuy nhiên điều khủng khiếp nhất chính là số nạn nhân thiệt mạng, lớp ngư dân chết trên tàu đang đi đánh cá, lớp chết ngay lúc ngủ trong tàu đã vào bến neo đậu, thậm chí còn nhiều người chết cả trên bờ vì nhà sập, cây ngã đổ, mái tôn bay phạt trúng.
Ở An Thới, Phú Quốc có gia đình chết cả ba người lớn nhỏ vì bị cây gòn cổ thụ đổ sập vào nhà đúng vị trí giường ngủ. Sáng hôm sau sân Đồn biên phòng 696, Sông Đốc, Cà Mau vốn đẹp bình yên đã nhuốm màu tang thương khi hàng chục thi thể nạn nhân chết trên biển được đưa về nằm tạm và càng lúc càng nhiều hơn...
Những hình ảnh ám ảnh
Thời điểm đầu tháng 11-1997, người viết bài này đang ở nhà người bạn tại huyện Tân Hiệp, tỉnh Kiên Giang cũ, cách biển khoảng vài chục km. Mưa gió tầm tã, cây cối bị uốn rạp, căn nhà cấp 4 gia chủ tự xây kỹ rung lên nhưng may mắn vẫn chịu đựng được.
Đến hôm sau khi nghe tin thiệt hại không ngờ vì bão, tôi đã chạy xe máy ra TP Rạch Giá rồi đi dọc xuống huyện Hòn Đất, Kiên Lương... và chứng kiến nhiều cảnh ám ảnh đến giờ.
Rất nhiều nhà cửa ngay bên quốc lộ bị đổ sập mà thê thảm nhất là thi thể ngư dân lần lượt được kéo về bờ. Nhưng nhiều người vợ, người mẹ vẫn khóc ngất gọi tên chồng, tên con. Họ đã không thể trở về và thi thể chìm sâu đâu đó dưới lòng biển!
********************
"Giá như lúc đó chúng tôi có kinh nghiệm phòng chống bão, sẽ làm quyết liệt hơn, sẽ sớm huy động bộ đội, công an vào cuộc để đồng bào đỡ thiệt hại".
>> Kỳ tới: Bài học đắt giá sau cơn cuồng phong đau thương
Những trận bão lũ khủng khiếp - Kỳ 6: Hậu Lộc - vùng đất nhiều giỗ chung vì bão biển
