Indonesia đang mở rộng canh tác và hoàn tất các thủ tục pháp lý để chuẩn bị xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc, mang đến cho người tiêu dùng một lựa chọn thay thế mới và có thể rẻ hơn so với sầu riêng từ Thái Lan và Việt Nam. Động thái này có thể mở ra một thị trường mới béo bở cho trái sầu riêng Indonesia khi nhu cầu của người Trung Quốc dường như vô hạn với loại trái cây gai này.
Tuy nhiên theo các nhà phân tích, sầu riêng của Indonesia có thể sẽ không đủ khả năng để phục vụ người tiêu dùng ngay lập tức vì nhu cầu trong nước đã quá lớn mạnh để tiêu thụ sầu riêng.
Vào tuần trước, các quan chức của Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã đến Indonesia để tiến hành kiểm tra các đồn điền sầu riêng và cơ sở đóng gói tại địa phương. Một cơ quan quản lý nông nghiệp địa phương nói với hãng thông tấn quốc gia Antara của Indonesia rằng các cuộc thanh tra có thể sẽ xác định liệu hợp tác xuất khẩu sầu riêng có thể tiến hành hay không.
Vào tháng 7, hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc Xinhua cho biết chính phủ Indonesia đã chuẩn bị đẩy nhanh xuất khẩu sầu riêng từ một tỉnh Trung Sulawesi. Tháng trước, hãng thông tấn này đưa tin rằng các quan chức ở Jakarta đang tăng cường nỗ lực để khởi động xuất khẩu. Bộ Nông nghiệp Indonesia được cho là đã chỉ định 422 ngôi làng trên quần đảo tập trung vào việc trồng sầu riêng.
Nukila Evanty, một thành viên ban cố vấn của viện nghiên cứu Trung tâm Châu Á có trụ sở tại Indonesia, cho biết: "Họ có hy vọng tích cực rằng những quả sầu riêng này sẽ được xuất khẩu sang Trung Quốc". Các quan chức cho biết Indonesia có thể sẽ đặt mục tiêu đầu tiên là xin giấy phép để gửi sầu riêng đông lạnh sang Trung Quốc.
Sầu riêng đông lạnh thường rẻ hơn sầu riêng tươi và ít rủi ro hơn về mặt an toàn thực phẩm. Gần đây, Trung Quốc đã từ chối các lô hàng sầu riêng của Thái Lan do vi phạm các tiêu chuẩn kiểm dịch thực vật nghiêm ngặt của quốc gia này.
Thái Lan từ lâu đã thống trị thị trường sầu riêng của Trung Quốc, cung cấp 57% trong tổng số 6,99 tỷ USD trái cây mà Trung Quốc đã nhập khẩu vào năm 2024. Dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy Việt Nam là nhà cung cấp lớn thứ hai, chiếm 38%, trong khi Philippines và Malaysia đứng thứ ba và thứ tư, với tổng kim ngạch 38,2 triệu USD.
Sầu riêng tươi được bán ở Trung Quốc - thị trường trái cây lớn nhất thế giới - với giá lên tới 200 nhân dân tệ (27,66 USD) cho một quả 6kg (13 pound).
Viễn cảnh sầu riêng Indonesia vào Trung Quốc đã khơi dậy sự tò mò của người tiêu dùng Trung Quốc. "Nếu sầu riêng Indonesia đông lạnh đến các cửa hàng trái cây ở Thượng Hải, tôi sẽ thử một quả trước", Zhao Yu, một chuyên gia tài chính 38 tuổi sống tại thành phố này cho biết.
Indonesia được xếp hạng là nước sản xuất sầu riêng lớn nhất Đông Nam Á, với sản lượng thu hoạch khoảng 2 triệu tấn sầu riêng mỗi năm. Trong khi đó sản lượng của Việt Nam năm 2024 ước tính đạt 1,45 triệu tấn, của Thái Lan khoảng trên 1,5 triệu tấn.
Nhưng theo ông Mohamad Reza Tirtawinata, giám đốc Quỹ sầu riêng Nusantara, phần lớn loại trái cây này mọc tự nhiên mà không có tiêu chuẩn chất lượng đồng nhất mà một quốc gia nhập khẩu có thể mong đợi.
Thái Lan và Malaysia đã thiết lập được chuỗi cung ứng và nhận diện thương hiệu tại Trung Quốc, vì vậy Indonesia sẽ cần phải tạo sự khác biệt.
Ông Reza cho biết thêm, gần 90% của Indonesia được bán trong nước và nước này cũng nhập khẩu sầu riêng từ khắp Đông Nam Á để cung cấp cho 283 triệu dân.
“Đối với xuất khẩu, tôi không nghĩ chất lượng tiêu chuẩn là đủ. Để xuất khẩu, bạn phải có quy định và giấy phép xuất khẩu – rất nhiều thứ phải làm”.
Theo Reza, sầu riêng đông lạnh có thể giúp Indonesia có chỗ đứng ban đầu trên thị trường trái cây Trung Quốc. Ông lưu ý rằng Malaysia cũng bắt đầu với các lô hàng đông lạnh trước khi bắt đầu gửi sầu riêng tươi đến Trung Quốc vào năm ngoái.
Theo Lim Chin Khee, cố vấn của Học viện Durian, một học viện của Malaysia chuyên đào tạo người trồng trọt địa phương, là người mới tham gia thị trường Trung Quốc, trái cây của Indonesia sẽ không có được uy tín thương hiệu như các nhà xuất khẩu khác khiến nước này gặp bất lợi.
Lim cho biết: “Thái Lan và Malaysia đã thiết lập được chuỗi cung ứng và nhận diện thương hiệu tại Trung Quốc, do đó, Indonesia cần phải tạo sự khác biệt để cạnh tranh hiệu quả”.
Indonesia có thể thành công bằng cách xuất khẩu sầu riêng đông lạnh mà các nhà nhập khẩu Trung Quốc có thể chế biến lại thành các loại thực phẩm khác, Reza cho biết. Các nhà cung cấp Trung Quốc đã bán đồ uống có hương vị sầu riêng, món tráng miệng và nước dùng lẩu từ sầu riêng.
Theo SCMP
