Kỳ vọng vào sự công bằng
Mới đây, Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội là trường đầu tiên không xét tuyển thẳng giải Khoa học Kĩ thuật. Theo đó, trường thu gọn tổ hợp xét tuyển (chỉ còn 3 tổ hợp với các ngành công nghệ và 4 tổ hợp với 2 ngành Công nghệ Sinh học và công nghệ Nông nghiệp.
Trong xu hướng này, nhiều trường đại học khác cũng đẩy mạnh việc tổ chức các kỳ thi độc lập như đánh giá năng lực, đánh giá tư duy và giảm chỉ tiêu xét học bạ nhằm tìm kiếm những thí sinh có năng phù hợp nhất với ngành đào tạo.
Học sinh ủng hộ việc bỏ dần phương thức xét tuyển học bạ (Ảnh: Hữu Thắng).
Nhận được thông tin trên, nhiều học sinh bày tỏ sự đồng tình vì phương thức xét tuyển bằng học bạ đã bộc lộ những hạn chế lớn về sự thiếu đồng nhất trong đánh giá giữa các trường THPT.
"Em hoàn toàn ủng hộ sự thay đổi này, bởi nó giúp em yên tâm và có thêm động lực học tập khi biết rằng kết quả tuyển sinh sẽ phản ánh đúng năng lực, kỹ năng và sự cố gắng của từng thí sinh.
Tuy nhiên, em cũng nhận thấy đây là một thử thách lớn, đòi hỏi bản thân phải chuẩn bị kỹ lưỡng hơn. Không chỉ cần nắm vững kiến thức trong sách giáo khoa, mà còn phải phát triển tư duy, kỹ năng giải quyết vấn đề, khả năng giao tiếp và đặc biệt là năng lực tự học", em Lê Xuân Dương - Học sinh Trường THPT Chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm (Đà Nẵng), chia sẻ.
Không chỉ học sinh, giáo viên cũng đồng tình về việc nâng cao sự quyết tâm và chất lượng học tập cũng như giảng dạy của thầy và trò. Đây được xem là động lực cốt lõi để duy trì chất lượng giáo dục phổ thông.
Cô Trần Thị Thơ - Giáo viên Trường THPT Hoàng Văn Thụ (Hà Nội) ủng hộ việc bỏ dần phương thức xét tuyển học bạ, hướng tới một nền giáo dục phát triển toàn diện.
“Mục tiêu hàng đầu của các kỳ thi ở mọi cấp là nhằm nâng cao tính minh bạch, công bằng và chất lượng của kỳ tuyển sinh, điều này trực tiếp nâng cao sự quyết tâm và chất lượng học tập cũng như giảng dạy của thầy và trò. Do đó, cần ủng hộ việc bỏ dần xét học bạ vì phương thức này khó tránh khỏi việc lạm dụng để "tô vẽ" một học bạ đẹp và không phản ánh đúng thực chất. Đây phải là mục tiêu hàng đầu của mọi cơ chế xét tuyển, dù là ở cấp nào", cô Thơ nói.
Tăng cường tự chủ và trách nhiệm
Trước định hướng ưu tiên kỳ thi độc lập và loại bỏ dần hình thức xét tuyển học bạ từ năm 2026 của Bộ GDĐT, một số chuyên gia đã có những phân tích thẳng thắn về tính cấp thiết cũng như lộ trình thực hiện của thay đổi này.
Theo PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ - nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, định hướng bỏ dần xét tuyển học bạ là hợp lý, thậm chí có thể bỏ ngay, bởi phương thức xét tuyển bằng học bạ vẫn tồn tại một số hạn chế, đồng thời tình trạng "làm đẹp học bạ" vẫn còn diễn ra ở một số cơ sở giáo dục.
Ông Vỳ cho rằng, có thể nghiên cứu giao quyền công nhận tốt nghiệp THPT cho Hiệu trưởng các trường phổ thông, nhưng đồng thời phải có các giải pháp chống tiêu cực và đặc quyền. Ngoài ra, một phương án khác là giao cho Sở GDĐT công nhận tốt nghiệp mà không tổ chức thi.
"Định hướng trên là tốt, nhưng nếu thực hiện ngay sẽ có thể ảnh hưởng đến tâm lý, sự chuẩn bị và định hướng nghề nghiệp của học sinh. Do đó, năm nay Bộ GDĐT có thể thí điểm cho một số trường, các năm tiếp theo mới công bố nhân rộng để học sinh có thời gian chuẩn bị", ông Vỳ bày tỏ.
Việc ưu tiên kỳ thi độc lập sẽ buộc các trường đại học phải xây dựng đề án tuyển sinh thực chất, tự chịu trách nhiệm về chất lượng đầu vào, từ đó nâng cao chất lượng đầu ra của nhà trường.
TS. Nguyễn Tùng Lâm - Phó Chủ tịch Hội Khoa học tâm lý giáo dục Việt Nam đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đại học.
Ông cho rằng, Bộ GD&ĐT nên trao quyền tự chủ hoàn toàn cho các trường đại học trong việc quyết định phương thức tuyển sinh. Vai trò của Bộ GD&ĐT nên tập trung vào việc kiểm soát chất lượng đầu ra của các cơ sở giáo dục này.
Liên quan đến đánh giá học sinh phổ thông, TS. Nguyễn Tùng Lâm cho rằng cần thực hiện các biện pháp để điểm thi và điểm đánh giá của học sinh trở nên đồng đều và tiệm cận nhất trên toàn quốc.
"Không nên tiếp tục quy định điểm học bạ chiếm tỉ lệ lớn trong kết quả tuyển sinh vì điều này có thể dẫn đến việc ưu ái và thiếu công bằng. Thay vào đó, học sinh cần được yêu cầu chấp nhận và chịu trách nhiệm với kết quả điểm thi thực tế của mình”, ông Lâm nói.
Vị này cũng khuyến nghị, Bộ GD&ĐT cần ban hành một khung quy định chung để các tỉnh và trường học bám sát khi tổ chức các kỳ thi giữa kỳ và cuối kỳ cho học sinh lớp 10, 11, 12, nhằm tạo ra sự đồng đều về chất lượng giảng dạy và đánh giá trên toàn quốc.
“Cần quy rõ trách nhiệm cho giáo viên trong việc đánh giá học sinh đúng theo yêu cầu, tránh tình trạng đánh giá tùy tiện không có kiểm soát. Đây là cách để thực hiện kiểm soát đầu ra một cách hiệu quả”, ông Lâm nói thêm.
Hoàng Nhung
