Nở rộ dịch vụ đổi tiền trực tuyến
Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 đang đến gần, nhu cầu đổi tiền lẻ, tiền mới, tiền có số seri đẹp… để lì xì hay dâng lễ chùa của người dân ngày càng tăng cao. Tuy nhiên, bên cạnh ý nghĩa văn hóa và tâm linh, việc đổi tiền dịp cuối năm cũng tiềm ẩn không ít rủi ro về pháp luật, chi phí, và chất lượng tiền.
Những năm gần đây, Nhà nước đã thắt chặt hoạt động đổi tiền lẻ bằng cách hạn chế phát hành tiền mới in mệnh giá nhỏ qua hệ thống ngân hàng.
Dù vậy, thực tế cho thấy, thị trường đổi tiền lẻ bên ngoài vẫn diễn ra rầm rộ, bất chấp các quy định pháp luật. Nhiều người dân, thay vì tìm đến ngân hàng, đã chuyển sang các kênh không chính thống như "chợ đen" hoặc các hội nhóm trực tuyến để đổi tiền.
Các hội nhóm đổi tiền lẻ, tiền mới tràn lan trên MXH.
Chị Phương Thảo (quận Đống Đa, Hà Nội) chia sẻ, để tránh tình trạng đông đúc dịp Tết, chị đã cố gắng đổi một số lượng nhỏ tiền mới, với các mệnh giá từ 1.000 đồng đến 50.000 đồng tại ngân hàng để chuẩn bị cho việc đi lễ và mừng tuổi.
Tuy nhiên, vài năm gần đây đã hạn chế cấp tiền mới cho các ngân hàng, đặc biệt là tiền mệnh giá từ 10.000 - 50.000 đồng. Vì không thể đổi tiền để sử dụng theo nhu cầu, chị Thảo đã tìm đến các hội nhóm đổi tiền trên nền tảng trực tuyến.
Ngân hàng khó đổi, trong khi trên các nền tảng như Google, Safari… chỉ cần gõ cụm từ "đổi tiền mới, tiền lẻ"… đã có rất nhiều trang web, địa điểm hiện ra cho người dùng thoải mái lựa chọn.
Theo tìm hiểu của Người Đưa Tin, trên một trang chuyên về dịch vụ đổi tiền mới, tiền lẻ có mệnh giá từ 10.000 đồng – 200.000 đồng. Khách hàng muốn đổi tiền số lượng ra sao chỉ cần nhập lên website, trang sẽ tự tính mức chênh lệch, đồng thời tiền đổi ra còn được giao đến tận nơi.
Với mệnh giá 10.000 đồng, 20.000 đồng, 50.000 đồng, 200.000 đồng và 500.000 đồng khách hàng đổi 1 triệu đồng sẽ mất 50.000 đồng phí.
Còn đối với mệnh giá 100.000 đồng, khách hàng đổi 1 triệu đồng sẽ mất 100.000 đồng phí. Đặc biệt, khách hàng đổi số tiền càng lớn sẽ được giảm phí, tạo sức hút cho những người cần lượng tiền lớn để phục vụ lì xì hoặc công việc dịp Tết.
Trên trang Facebook, tương tự Google, chỉ cần tìm kiếm "đổi tiền" sẽ có rất nhiều những hội nhóm, bài viết đổi tiền lẻ xuất hiện với đủ kiểu chào mời như "phí đổi chỉ bằng ly trà sữa" hay "phí đổi cực kỳ yêu thương, đổi càng sớm giá càng rẻ"...
Chủ các tài khoản đổi tiền đều cho biết có sẵn tiền lẻ, các loại mệnh giá nhỏ từ 1.000 đồng, 2.000 đồng, 5.000 đồng đến lớn hơn 50.000 đồng, 100.000 đồng, 200.000 đồng. Các đồng tiền có mệnh giá 5.000 đồng, 10.000 đồng có mức chênh lệch khi đổi khoảng từ 6-15%.
Hoạt động đổi tiền ăn chênh là bất hợp pháp
Trao đổi với phóng viên Người Đưa Tin, Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật TNHH SBLaw cho biết, theo Thông tư số 25/2013/TT-NHNN quy định, hoạt động thu, đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông, chỉ có những tổ chức được nhà nước cho phép mới được hoạt động đổi tiền, trong đó chỉ có Ngân hàng nhà nước, Ngân hàng nhà nước chi nhánh, Sở giao dịch NHNN, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, kho bạc nhà nước. Ngoài các đơn vị này, mọi hoạt động đổi tiền do cá nhân, tổ chức khác đều là bất hợp pháp.
Thêm vào đó, hoạt động đổi tiền ăn chênh là bất hợp pháp. Các đối tượng không được cho phép khi thực hiện hoạt động đổi tiền để ăn phần phí chênh là vi phạm và sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật TNHH SBLaw.
Ông Hà khuyến cáo, để tránh "tiền mất tật mang", người dân cần chủ động chuẩn bị trước tiền lẻ mỗi dịp tết về, hoặc nên đến đổi tiền tại các Ngân hàng sớm. Nếu tiến hành đổi tiền, cần kiểm tra kĩ các dấu hiệu phân biệt tiền thật tiền giả, nhất là khi hiện nay tiền giả đã được làm tinh vi hơn rất nhiều.
Đồng quan điểm với ông Hà, Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng văn phòng Luật sư Kết Nối (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cũng cho rằng muốn giao dịch, trao đổi tiền lẻ, tiền mới thì đến ngân hàng là an toàn nhất.
Ông Hùng nhấn mạnh, việc thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật sẽ bị xử phạt lên đến 40 triệu đồng theo Nghị định 88/2019/NĐ-CP. Trường hợp tổ chức có hành vi đổi tiền không đúng quy định của pháp luật sẽ bị xử phạt gấp 2 lần, từ 40 triệu đồng đến 80 triệu đồng.
Thêm vào đó, việc đổi tiền lẻ trên mạng như vậy mang tính rủi ro rất cao. Nhiều đối tượng có thể trục lợi từ nhu cầu của người dân bằng cách đổi thiếu tiền hay sử dụng tiền bất hợp pháp, không rõ nguồn gốc, thậm chí là tiền giả.
Bên cạnh đó, khi giao dịch đổi tiền qua mạng, những đối tượng chỉ là quen biết trên nền tảng trực tuyến chứ không có tổ chức, trụ sở rõ ràng. Khi đổi trúng tiền giả, đôi khi người dân còn vướng thêm rủi ro khi phải chứng minh nguồn gốc tiền đó từ đâu mà có.
Hiện nay, trong thời đại số hóa, nhiều người đã chuyển sang lì xì qua các ứng dụng ngân hàng hoặc ví điện tử. Bằng cách lựa chọn những giải pháp phù hợp và an toàn, chúng ta vừa có thể bảo vệ nét đẹp văn hóa, vừa góp phần xây dựng một xã hội hiện đại và văn minh hơn.
Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo người dân cần cảnh giác trước những đối tượng không quen biết, tuyệt đối không đổi tiền qua mạng xã hội để tránh trở thành "con mồi" tiếp tay cho các hành vi lừa đảo. Chỉ nên sử dụng các dịch vụ đổi tiền của ngân hàng, công ty tài chính hoặc các cơ sở kinh doanh có uy tín, có giấy phép hoạt động hợp pháp.
Đối với các dịch vụ trên mạng xã hội, trước khi giao dịch, hãy kiểm tra các phản hồi từ khách hàng cũ, các đánh giá hoặc các chứng chỉ pháp lý của dịch vụ; so sánh tỷ giá chênh lệch với thị trường, không tin vào những dịch vụ tỷ giá quá cao so với thị trường.
Cảnh giác với các dịch vụ yêu cầu chuyển tiền trước khi nhận hàng. Khi phát hiện các đối tượng có hành vi tàng trữ, lưu hành tiền giả hay các hành vi lừa đảo, trục lợi khác, cần kịp thời trình báo cơ quan Công an gần nhất để có biện pháp ngăn chặn, xử lý theo quy định của pháp luật.
