Ấn Độ dỡ lệnh cấm xuất khẩu gạo gây sức ép gì cho Việt Nam?

TPO - Chính phủ Ấn Độ vừa chính thức thông báo cho phép xuất khẩu gạo 100% tấm sau khi lượng gạo dự trữ tăng cao. Động thái này gây sức ép lên nguồn cung vốn đã dư thừa trên toàn cầu, khiến giá gạo Việt Nam và thế giới có nguy cơ tiếp tục giảm sâu.

Ngày 7/3, chính phủ Ấn Độ đã quyết định phê duyệt đề xuất của Hiệp hội các nhà

Ấn Độ dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo tấm, nguy cơ kéo giá gạo Việt Nam tiếp tục giảm sâu. Ảnh tư liệu: TTXVN.

Theo đánh giá của Sở Giao dịch hàng hóa Việt Nam (MXV), khi Ấn Độ dỡ bỏ lệnh cấm, một lượng lớn gạo giá rẻ sẽ tràn vào thị trường, tạo áp lực lên các quốc gia xuất khẩu gạo khác, trong đó có Việt Nam. Việt Nam sắp bước vào vụ thu hoạch Đông Xuân - vụ có sản lượng lớn nhất năm. Thời tiết thuận lợi nên sản lượng dự báo dồi dào.

MXV cho hay, thời gian tới thị trường gạo thế giới sẽ còn cạnh tranh khốc liệt hơn nữa. Nhiều khả năng, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam sẽ duy trì dưới ngưỡng 400 USD/tấn.

Giá gạo xuất khẩu một số nước:

Loại gạo

Việt Nam

Thái Lan

Ấn Độ

Pakistan

5% tấm

389

411

405

378

25% tấm

364

390

388

353

100% tấm

307

356

330

308

Nguồn VFA, REA. Đơn vị: USD/tấn

Trước thực trạng Ấn Độ mở cửa xuất khẩu gạo 5% tấm và 25% tấm vào cuối năm 2024 khiến giá gạo xuất khẩu của Việt Nam liên tục lao dốc, ông Đỗ Đức Duy - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường - nhận định mặt bằng giá gạo trong nước đang trở về mặt bằng năm 2023 trước khi có đột biến trong năm 2024, kể cả giá xuất khẩu. Dù vậy, với giá gạo xuất khẩu và giá trong nước như hiện nay thì không nên quá lo lắng. Bởi lẽ, với giá lúa IR 50404 là 5.400 - 5.500 đồng/kg nhưng giá thành sản xuất chỉ 3.800 - 4.300 đồng/kg như hiện nay, nông dân vẫn có lợi nhuận khoảng 30% trở lên.

Ông Đỗ Đức Duy dự báo tình hình có thể sẽ trở lại bình thường sau khoảng 3 tháng nữa, hoặc giữa hay cuối quý II/2025, thời điểm nhu cầu nhập khẩu gạo của các nước có thể tăng trở lại.

Mặc khác, ông Nguyễn Ngọc Nam - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) - cho rằng việc giá lúa gạo giảm là do xu hướng của thế giới. Tuy nhiên, trong 1,1 triệu tấn gạo xuất khẩu trong 2 tháng qua, gạo chất lượng cao chiếm đến 80%. Vì vậy, ở phân khúc thị trường gạo chất lượng cao này, Việt Nam không cạnh tranh nhiều với Ấn Độ và Thái Lan.

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), tổng nguồn cung gạo toàn cầu trong niên vụ 2024-2025 được dự báo đạt mức kỷ lục 712,15 triệu tấn, giảm 215.000 tấn so với dự báo trước đó nhưng cao hơn 9,2 triệu tấn so với năm trước, đánh dấu năm thứ hai liên tiếp tăng trưởng.

Tiêu thụ gạo toàn cầu trong niên vụ 2024-2025 cũng được dự báo đạt mức kỷ lục 530,5 triệu tấn, cao hơn 284.000 tấn so với dự báo trước đó và tăng 7 triệu tấn so với niên vụ 2023-2024. Với dự báo này, cán cân cung - cầu gạo toàn cầu sẽ chuyển từ thâm hụt sang thặng dư khoảng hơn 2 triệu tấn trong niên vụ hiện tại.

Trước đó vào tháng 9/2022, Ấn Độ đã ban hành lệnh cấm xuất khẩu gạo 100% tấm và sau đó áp dụng biện pháp hạn chế xuất khẩu tất cả các loại gạo khác vào năm 2023 sau khi lượng mưa thấp làm dấy lên lo ngại về sản lượng. Tuy nhiên, trong bối cảnh cả nước tập trung sản xuất gạo dẫn đến thu hoạch được vụ mùa kỷ lục, cuối năm 2024, Ấn Độ đã dỡ bỏ biện pháp hạn chế xuất khẩu đối với tất cả các sản phẩm gạo ngoại trừ loại 100% tấm.

Mổ xẻ tình hình giá gạo ‘chạm đáy’ ngay đầu năm
Lý do giá gạo bán lẻ giảm nhưng ít khách mua
Vì sao gạo Việt xuất khẩu nhiều nhưng tiền thu về ít?
Vì sao gạo Việt xuất khẩu nhiều nhưng tiền thu về ít?